برونشیت عفونی لاری | درمان خر خر


بیماری برونشیت عفونی طيور نوعی بیماری ویروسی بسیار
مسری تنفسی طیور است که مشخصه آن تراكئيت  ، سرفه و عطسه میباشد . این
بیماری سبب تلفات و زیانهای اقتصادی بالابا علت  تلفات سنگين  ، وزن گیری
پائین و کاهش بازده غذایی ، بروز عفونتهای مختلف پیچیده خواهند شد . همچنین
علت اصلی افت تولید تخم مرغ و همچنین کیفیت آن میباشد .

انتقال سريع این بیماری و وقوع چندگانه سروتیپهای ویروس این بیماری حالت بسیار پیچیده ایی را ایجاد نموده است.



میزان مرگ و میر در جوجه های گوشتی ظرف مدت دو هفته به حداکثر مقدار
ممکن می رسد و  ازسن ۱۵ الي ۴۵ روزگي زندگی آنها رخ میدهد . مرگ و میر نیز
بطور معمول بر اثر عفونتهای باکتریایی ثانویه روی میدهد . عفونتهای
باکتریایی نیز بدلیل صدمه خوردن به مجاری تنفسی بر اثر ویروس بیماری
برونشیت میباشد .وقوع بیماری با سن نسبت عکس دارد .  

برخی از س.یه های این ویروس ، بشدت خاصیت نفروپاتوژنيك داشته و توانایی
گرفتن تلفات تا ۳۰ درصدی را از گله های جوجه های جوان دارند .

ویروس این بیماری در داخل اويدوكت نیز تکثیر می یابد . بیماری برونشیت
عفونی در پرندگان تخمگذار که سن بالا دارند میتوانند منجر به کاهش ۱۰ تا ۵۰
درصدی و یا بیشتر در تولید میشود . همچنین با بروز این بیماری ، تولید تخم
مرغهای بدشکل نیز افزایش خواهند یافت . بطور معمول ، میزان تولید ، پس از
بروز این بیماری به حالت عادی باز نخواهد گشت . برخی از مواقع ، بروز این
بیماری در پرندگان جوان ، سبب رشد ناقص و ناکافی اويدوكت خواهد شد .



اپيدميولوژي بيماري



بیماری برونشیت عفونی در سراسر دنیا گسترش یافته است . در ایالات متحده
، علاوه بر سویه های بومی ( نوع Massachusetts  ) چندین سروتایپ دیگر نیز
شناخته شده است . در ابتدای سال ۱۹۵۰ میلادی ، زنجیره های نوع Mass در
اروپا مشاهده شدند . در واقع ، بسیاری از انواع سروتیپهایی که در آمریکای
شمالی شناسایی شده بودند ، پس از مدتی در آفریقا نیز مشاهده شدند . این
بیماری در کشورهای آسیایی چون هند ، ژاپن ، کره و چین و همچنین استرالیا و
اروپا شیوع یافته است .

غالبا شیوع IB حتی در گله های واکسینه شده نیز روی میدهد . انواع
ویروسهای جدا شده از این دسته شیوع ، غالبا ( نه همیشه ) از سروتایپی
متمایز از واکسن میباشند .





طبقه بندی



ویروس بیماری برونشیت عفونی از خانواده Coronaviridae میباشد . این ویروس شامل دو جنس میباشد :

۱) Coronavirus

۲) Torovirus

در واقع ، IBV عضو گروه سوم جنس Coronavirus میباشد . دو گروه دیگر
شامل انواع Coronavirus موجود در پستانداران میباشد که بطور گسترده ایی از
لحاظ سازمان یافتگی ژنوم و تناوب ژنی با ویروس برونشیت عفونی متفاوت است .
طبق گزارشات ارائه شده ، بیان نحوه مصونیت انسان در برابر این بیماری بسیار
مشکل است .

اخیرا نشان داده شده است که برخی از انواع Coronavirus های جدا شده از
بوقلمونها شباهت بسیار زیادی به IBV دارند . این ویروسها ، نیز در گروه سوم
Coronavirus ها طبقه بندی میشوند . تاکنون بطور قطعی انواعی از Torovirus
ها بعنوان عامل بیماریزا در پرندگان شناسایی نشده است .







مورفولوژی

ویروس بیماری برونشیت عفونی از لحاظ شکلی بسیار پلئومورفیک  است .  
این ویروس ۱۲۰ نانومتر قطر و ۲۰ نانومتر طول دارد . در سطح این ویروس نیز
زائده های گرز مانندی وجود دارد . بایستی توجه داشت که این زائده ها همانند
گروه ParamyxoVirus نمیباشد . در این گروه ، زائده های از یکدیگر فاصله
دارند اما در گروه ParamyxoVirus ، این زائده ها با فاصله بسیار کمی از
یکدیگر قرار گرفته اند .

ساختمان رینوکلئوپروتئینها ( RNP ) در اینحالت بصورت قطعه قطعه شده
دیده میشود . توجه داشته باشید که این ذرات را با آلودگیها اشتباه نگیرید .
در اکثر نمونه ها ، قطر RNP بصورت استاندارد ، یک تا دو میلیمتر در نظر
گرفته میشود . اما در برخی از مشاهدات ، بصورت اتفاقی ذراتی با ساختمان
حلقوی و قطر ۱۰ تا ۱۵ نانومتری گزارش شده است . اگرچه تاکنون نوع ToroVirus
در این بیماری مشاهده نشده است ، گزارشهای ثبت شده ، حاکی از شباهت بسیار
بالای ToroVirus و CoronaVirus در میکروسکوپ الکترونی میباشد .

گونه های مختلف ویروس برونشیت عفونی ، در فشردگی دانه های ساکاروز با
یکدیگر متفاوت میباشند . از سوی دیگر ، سانتریفیوژ با قدرت بیشتر از
۱۰۰.۰۰۰ دور سبب از بین رفتن گرزها و قسمتهای مختلف این ویروس میشود . با
تحقیقات صورت گرفته ، زیرمجموعه های S۱ بعنوان عوامل فرم گرفتن پروتئینهای
قسمتهای گرز مانند شناخته شده اند . انکوباسیون ویروس در دمای ۳۷ درجه
سانتی گراد میتواند نجر به از بین رفتن زیرمجموعه های S۱ شود .

ترکیب شیمیایی

ویروس بیماری برونشیت عفونی ، شامل سه ساختمان پروتئینی مهم میباشد :

۱) زائده های میخ مانند ( S ) .

۲) غشاء ( M ) .

۳) گلیکوپروتئینها و نوکلئوپروتئینها ( N ) .

بعلاوه ، پروتئین چهارم ( CE ) بعنوان عامل تشکیل دهنده پوشش ویروس شناخته شده است .

پروتئین S ، دو تا سه کپی را ار هریک از دو گلیکوپپتیدها میگیرد ( S۱ و
S۲ )  . آزمایشاتی چون HI  و  VN  بر پایه پروتئینهای S۱ میباشند .

تنها در حدود ۱۰ درصد از پروتئینهای M ، بدون حفاظ و در سطوح خارجی
ویروس قرار دارند . پروتئین N نیز در اطراف بخش Single Stamdard قرار دارد .



ژنوم RNA ویروس  نهایتا از ۲۷۶۰۰ نوکلئوتید تشکیل شده است که هرکدام از
آنها کلون شده و متناوب میباشند . پاکسازی و تصویه ویروس در سلولهای پلی
پپتید میزبان صورت می گیرد . تشخیص پروتئین S۲ از طریق روش Coomassic Blue
Staining مشکل بوده و برخی از پروتئینهای N نیز تجزیه شده و از بین میروند .





تکثیر ویروس

ویروس بیماری برونشیت عفونی در سیتوپلاسم تکثیر میشود . در یک مکانیسم
نسخه برداری غیر ادامه دار ، شش RNA پیام رسان ترکیبی دوباره را پدید می
آورند . ترکیب ویروس نیز ، با انجام عملیاتی در غشاء آندوپلاسمیک رتیکولوم
روی میدهد و نه در سطوح سلول .

پروتئینهای S بر خلاف پروتئینهای M ، در میان رتیکولوم  به سطوح سلول
مهاجرت می کنند . ویروسهای جدید ظرف مدت سه تا چهار ساعت پس از آلودگی شروع
به پیدایش می کنند . ظرف مدت ۱۲ ساعت ، در ۳۷ درجه سانتیگراد تعداد زیادی
از این ویروسها پدید می آیند .





مقاومت به عوامل شیمیایی و فیزیکی

بیشتر گونه های IBV پس از ۱۵ دقیقه در ۵۶ درجه سانتیگراد و یا پس از ۹۰
دقیقه در ۴۵ درجه سانتیگراد غیرفعال میشوند . بقای این ویروس در هوای آزاد
، در بهار تا بالای ۱۲ روز و در زمستان تا ۵۶ روز گزارش شده است .



بطور معمول ، IBV به اتر حساس است . اما برخی از گونه های این ویروس در
اتر ۲۰ درصد زنده خواهند ماند ( ۴ درجه سانتی گراد ، هجده ساعت ) . از سوی
دیگر ، ویروس این بیماری با کلروفرم ۵۰ درصد NV دمای اطاق در عرض ۱۰ دقیقه
 نابود میشود .



كشت ويروس

ويروس در عرض يك ساعت در مجاورت تريپسين 1% گلبولهاي قرمز مرغ را جمع مي كند .

در جنين تخم مرغ 10-9 روزه و كشت بافت ريه و كليه جنين رشد مي كند و
كليه جنين حساسترين كشت است . در پاساژ اول در روي جنين آثار چروكيدگي كيسه
جنين و كلفت شده پرده آمينيون مجاور حنين و كوچك شدن جنين ديده مي شود و
وضعيت داخلي جنين به هم خورده است و بالها روي سر قرار مي گيرند و مثل پاها
روي سر فشار ميآورند . ويروس بايد 10 پاساژ داشته باشد تا جنين را بكشد .



بيماريزايي

بيماري مخصوص ماكيان است و سويه هاي مختلف بافتهاي مختلف اپي تليال ناي
(از بين بردن مژه ها) ، اپي تليال مجراي تخم در دستگاه توليد مثل و حتي
كليه را درگير مي كنند . در زمستان بيماري فراوانتر و با تلفات بيشتر است.



انتقال ويروس IB

مهمترين راه باد وراه Air born است ولي بطور مكانيكي با افراد و وسايل . . . نيز صورت ميگيرد .

حاملين نقش چنداني ندارند و مبتلايان در عرض 6-4 هفته پاك مي شوند .
ولي مرغهاي كمي آلوده باقي مانده و در دورة تخمگذاري بعلت تخمگذاري شديد
هورموني در صورت ايمني پائين گله سبب انتشار بيماري مي شوند . شفا يافتگان
ايمني قوي دارند .



ايمني

ايمني موضعي دستگاه تنفسي نقش اصلي را دارند . انترفرون و ايمني سلولي
دخالتي ندارند ولي ايمني هومورال در ايمني پاسيو نقش دارد كه تنها باعث
كاهش شدت بيماري مي شود و از بيماري جلوگيري نميكند .

اگر ايمني پاسيو مادري توسط سوش بيماريزا باسوش واكسن يكي باشد از نتيجة واكسن مي كاهد .



علائم بيماري

دوره كمون كوتاه و 96-36 ساعت است و ارزش تشخيصي دارد براي اينكه در
عرض 3-2 روز تمام گله را بيمار مي كند در حاليكه در بيماريهاي ديگر چنين
نمي شود .

جوجه زير 6 هفتگي : ترشح چشم و بيني ، كم مصرف شدن آب و دان ، دور هم
جمع شدن ، سرفه ، عطسه ، نفس نفس زدن ، تنفس با دهان باز ، سوت كشيدن و مرگ
در اثر خفگي .

گلة بالغ : كاهش شديد تخم مرغ تا 50% كه 5-4 هفته ادامه دارد و بعد از
اين مدت بتدريج بالا ميرود ولي بمقدار اوليه نميرسد . پوستة تخم مرغ اگر
قهوه اي بود بي رنگدانه و سفيد مي شود ، نازك و ترك خورده است و گاهي تخم
مرغ پوسته سفت را ندارد و لمبه اندازي صورت ميگيرد . تخم مرغها شكل هاي غير
طبيعي دارند . دانه هاي گچي روي پوسته است كه پوسته را زبر مي كند . سفيده
آبكي است و بعلت غشاي نازك زرده به سهولت زرده با سفيده قاطي مي شود (مثل
يك تخم مرغ فاسد) .



فرم كليوي بيماري

اين فرم بيشتر در 26-6 هفتگي ديده مي شود ولي در صورت عدم تماس جوجه يا
مرغ با ويروس در هر سني ديده مي شود . در مرحله اول علائم زودگذر تنفسي
ديده مي شود .

در مرحلة دوم ويروس به كليه حمله كرده ← دفع سديم و پتاسيم← خون غليظ و
پوست بدن و تاج و ريش خشك و تيره مي شوند . اسهال شديد سفيد رنگ (اسهال
گچي) كه به مجرد اينكه به زمين برسد مثل گچ سفيد و سخت ميشود . اين اسهال
منشأ كليوي دارد در صورتي كه اسهال گچي دستگاه گوارش آبكي است .

21-6 روز بعد از بروز بيماري تلفات بالا ميرود و بعد از 24 روز تلفات
پائين ميآيد . ميزان تلفات در شرايط خوب بهداشتي 10-5% و در شرايط نامساعد
بهداشتي 50% است .

نژادهاي سبك به اين فرم بيماري حساستر از نژادهاي سنگين هستند . خروسها به اين فرم حساستر از مرغها هستند .



كالبدگشايي

فرم تنفسي : ترشحات چرك پنيري در چشم و دستگاه تنفس بخصوص در محل دو
شاخه شدن ناي (علت خفگي) ، پرخوني ناي و ريه كدورت كيسه هاي هوايي و
پنوموني ريه .

فرم كاهش توليد تخم مرغ : احشاي داخلي و درده پرخون ، زرده له شده ،
طول و وزن اويروكت ↓ (كه در 21روز بعد به حالت عادي برميگردد) اگر گله در
زير 2هفتگي مبتلا شود ويروس به اپي تليال اويروكت جمله و جراحات كيستيك
ايجاد مي كند كه در هنگام تخمگذاري بسته به محل كيست تخم مرغ ناقص ساخته مي
شود عليرغم آنكه مرغ ظاهر خوب يك تخمگذار خوب را دارد .

فرم كليوي : جراحات لاشه بعد از 5روز حمله ويروس ديده مي شود . تورم
شديد كليه ، رسوبات فراوان در كليه و مجاري ادراري كه باعث ترشحات اسهالي
مي شود .

رسوبات اورات در كبد ، قلب و احشاء باعث ايجاد نقرس احشايي مي شود .



تشخيص برونشيت عفوني

دوره كمون خيلي كوتاه ، فرم تنفس (دهان باز و نفس نفس زدن) و آزمايشگاه .

ميكروسكوپ الكتروني ، پادتن هاي درخشان ، پادتن هاي خنثي كننده (در
ابتداي بيماري و دو هفته بار با دو بار آزمايش) ، ژل ديفوزيون ، HI ،
الايزا ، ديدن رشد در جنين تخم مرغ .

(با آزمايش الايزا آنتي ژنهاي عمومي IB و اختصاصي سروتيپ ها جواب
ميدهند لذا نمي توان از آن براي تشخيص سروتيپ و واريانت ويروس استفاده كرد و
براي اينكار بايد از HI و VN بهره گرفت) .





هيستوپاتولوژي

نفوذ لنفوسيت ها و مونوسيت ها در زير مخاط ناي ، از دست رفتن مژه هاي سلولهاي پوششي اپي تليال ناي .



تشخيص تفريقي IB

فرم تنفسي : لارنگوتراكئيت ، آسپرژيلوزيس ، پاستورلوز ، لارنگو بيشتر سنين بالا را مبتلا مي كند .

فرم كاهش توليد : ND و EDS در نيوكاسل علائم عصبي نيز داريم .



واكسن هاي IB

واكسن كشته : از غيرفعال شدن ويروس حاد با موادي مثل فرمالين 2/0% و
بتاپروپيولاكتون 1% بدست ميآيد . در 12 هفتگي (4-3 هفته قبل از تخمگذاري)
مصرف مي شود .

حتماً تزريقي است و با واكسن هاي كشته ND + IB (دوتايي) و ND + IB + EDS (سه تايي) همراه مي شود .

واكسن زنده : از سوش ماساچوست استفاده مي شود (با 120بار پاساژ) و (با
52بار پاساژ) . هر چه پاساژ زيادتر باشد بيماريزايي و ايمني زايي كمتر مي
شود . لذا در جوجه ها مصرف مي شود .



واكسيناسيون

واكسن در 5-1 روزگي و اكثراً در 1 روزگي مصرف مي شود .

واكسيناسيون بصورت اسپري و در داخل كارتن حمل جوجه ها انجام مي شود .
ميزان مصرفي واکسن در 200سي سي آب براي هر هزار دوز واكسن است كه از سمپاش
هايی  كه قطرات درشتي از آب را روي سر جوجه اسپري مي كنند استفاده مي شود .
براي تقويت ايمني مرحلة اول  واكسن دوم در ۱۴ روزگي بصورت قطره يا آب
آشاميدني مصرف مي شود . cr88 یا 91/4

4-3 هفته به تخمگذاري واكسن از طريق آب آشاميدني مصرف مي شود كه براي هر يك دورة تخمگذاري كافي است .

استفاده از واکسن اول بر استفاده از (ND + IB) ارجعيت دارد .

درمان IB

بعلت تخريب سلولهاي اپي تليال تنفسي و هجوم ميكروبهاي ديگر بخصوص مايكوپلاسما آنتي بيوتيك هاي وسيع الطيف لازم است .

براي بالا بردن مقاومت بدن افزايش 3-2 درجة سانتيگراد درجه حرارت براي 3-2 هفته بهتر است .

تشويق به غذا ،  ، عدم تراكم ، و عدم گرد و غبار در بهبود گله نقش دارد .

اگر بيماري از فرم كليوي باشد  كاهش یروتیین حیوانی جيره و نيز تجويز الكتروليت ها .

برای درمان از تزریق لینکوپک به مقدار 1 سی سی برای خرو س لاری  و
یا مرغ لاری آن هم بسته به شدت بیماری برای 3 تا 6 روز استفاده می کنیم. به
همراه استفاده از نیم سی سی تزریق دگزا متازون فقط و فقط برای 2 روز!



استفاده از فیتیله آب نمک برای موارد شدید .



درموارد حاد تنگی نفس و خر شدید استفاده از شربت باز کننده
برونش :تئوفیلین_جی به اندازه درب شربت با احتیاط کامل وبا یک سرنگ کم کم
به خروس لاری و مرغ هایی که به شدت تنگی نفس و خر شدید دارند فقط و فقط 2
روز و یکی صبح و یکی شب داده شود.





موارد پیشگیری:



به هیچ عنوان دان  و آب حیوان آلوده را با حیوان سالم مخلوط
نکنید از دست زدن به حیوان آلوده و سپس حیوان سالم خود داری کنید از حمل و
نقل حیوان آلوده به  محل های دیگر نگه داری لاری هایتان خودداری کنید و بعد
از تماس با حیوان آلوده دست های خود را با آب وصابون و همچنین بتادین ضد
عفونی کنید در موارد حاد لباس وحتی  کفش استفاده شده در محل آلوده را نیز
ضد عفونی کنید و...

مهمترین نکته تهویه مناسب محل آلوده است.

در حال حاضر به جای لینکوپک ، لینکوسپتین ترجیحاً در موارد شدید تزریق شود .

در صورت داشتن تب شدید ، الکل طبی تهیه و به اندازه درب آن روی تاج خروس ریخته شود هر 1 تا 2 ساعت در صورت تب شدید. و یک چهارم 1 قرص استامینوفن برای کاهش تب مفید هر 6 ساعت 1 بار .
تزریق مولتی ویتامین و ب 12 و خوراندن عرق گل ختمی چند سی سی هر روز موثر خواهد بود . بهبودی سریع در گرو انجام بی کم و کاست کارهای گفته شد ، حاصل خواهد شد.

تـشکر جناب فلاحی ؛ واقعا مطلب کامل و مفیدی بود و لازمه به اشتراک گذاری برای دوستان !

در مورد برونشیت و خر خر کردن حیوان دوستان باید توجه داشته باشن داروهایی امثال : تاپ هنرو ، لینکو ، تئوفلین ، تتراسایکلین و ... واقعا در مورد بهبود این بیماری کمک بسزا میکنه
و همچنین واکسن مربوطه به برونشیت !
میشه بگی بهترین درمان البته پیشگیری برای این بیماری تتراسایکلین هست قبل اینکه به این مریضی حیوان دچار بشه باید هر 45 روز محلول تتراسایکلین به مدت 3 روز به حیوان داده
شود که باکتری کشی شود و ... و حیوان سیستم دفاعی بدنش قوی تر بشه و آلوده نشه . ( محل تمیز نگهداری فراموش نشود )
.:: تتراسایکلین علاوه بر ویروس و باکتری کشی کار مهم آن جذب شدن به استخوان و رشد و قوی شدنش کمک میکنه ! ::.

در صورت داشتن طب و برطرف کردنش به الکل اشاره شد باید اضافه کنم پیاز هم بسیار مفید هست چون هم تب بر هست و هم میشه گفت یه آنتی بیوتیک قوی هست !
سیر ، پیاز و تره بسیار مفید هست و باید استفاده شود هر چند وقت یک بار و در وحده غذایی گنجانده شود ...
( هر چند وقت یک بار اضاف کردن سرکه به آب بسیار مفید هست )


داش سعید اگه مطلب کم و کاست داشت و میدونی نیاز یه اصلاح هست و ویرایش بی زحمت زحمتش به عهده خودت اسـتاد !


پ.ن: محلول تتراسایکلین و محلول انگل زدایی بنا به دستور پزشکی باید هر 45 روز استفاده شود .

موفق باشید ..

سلام.مرغی که به این بیماری مبتلا بوده ایا تخم هاش هم این بیماری رو منتقل میکنن.
جریان به این شکل هست که خوده مرغ تلف شده اما تخم هاش مونده.ایا میشه ازش جوجه گرفت؟
تخم ها در زمان اوج بیماری هم گذاشته شده.

با سلام خدمت همه اساتید و دوستان عزیز.اگه میشه لطف کنید و درمورد جوجهای که کمتر از 50 روز سن دارن و با این مشکل روبه رو میشن .بهترین راهکارش چیه؟

سلام
بهترین روش تزریق لینکوپک به مقدار کمتر از نیم سی سی در سه روز متوالی با سرنگ انسولین .در ضمن آب مصرفی شون هم یک کپسول 250تتراسایکلین آدمی رو در یک لیوان آب حل کنی و دوبار در شبانه روز بهشون بدی بعد نتیجه شو دو یا سه روز بعداز آخرین تزریق ببین.
حداقل چند بار با همین کار نتیجه عالی در درمان جوجه هام گرفتم .

با سلام خدمت استاد عزیز وبزرگوارمان اقا فرشید. خیلی ممنون ومچکرم از راهنمایهای خوبه شما .ما که نمیتونیم محبت های شما رو جبران کنیم .تنها کاری که میتونیم انجام بدیم دعا وارزوی موفقیت برای شما دوست عزیز در تمامی مراحل زندگی است.امیدوارم همیشه وهمه جا موفق و پیروز باشید