سندرم سر باد كرده ويروسي طيور(لاری و...) و راههاي پيشگيري و كنترل آن
عامل سندرم SHS طيور و رينوتراكئيت عفوني بوقلمون يا TRT يك پنوموويروس ميباشد .
اين سندرم موجب بروز علائم تنفسي و جراحاتي در روي زبان و حلق و
سوراخهاي دهان و بيني و لكه هاي خونريزي در سقف دهان گرديده و كاهش تخم
مرغ به مقدار 5 تا 30 درصد و تلفاتي در حدود 5 تا 10 درصد را به وجود مي
آورد .
مرغان تخم گذار مخصوصا مرغان مادر گوشتي به دفعات متعدد به اين سندرم مبتلا مي شوند
كاهش توليد تخم مرغ و افزايش تلفات در آنها ديده مي شود .مخصوصا در
مواقعي كه اين سندرم همراه با آلودگيهاي ثانوي ميكروبي و ويروسي مانند
عوامل اشير شياكلي ، پاستورلا مولتوسيدا ، كريزاي عفوني و ويروس برونشيت
عفوني مي باشد .
حضور عوامل فوق الذكر بر حدت و شدت و COMPLICATION بيماري مي افزايد ،
امروزه ثابت شده است كه يك سروكانوژن بين ويروسهاي SHS و TRT وجود
دارد .
سه هفته پس از تزريق ويروس به جوجه هاي SPF آنتي بادي كاملي ايجاد
مي شود كه با روش اليزا و سرو نوتراليزان قابل اندازه گيري ميبا شد . تيتر
آنتي بادي خنثي كننده دو هفته پس از تزريق ويروس به بوقلمون و سه هفته
بعد از تلقيح به طيور به حد اكثر خود رسيد و مي توان آنرا با تست مربوطه
اندازه گيري نمود .
بين ويروس برونشيت عفوني و SHS انتر فراس وجود دارد .
مخصوصا بين واريانتهاي ويروس برونشيت عفوني و اين مساله فوق العاده مهم
است كه در موقع واكسيناسيون طيور بر عليه SHS و TRT بايد رعايت شود .
ويروس برونشيت عفوني به مراتب حاد تر و قوي تر از SHS بوده و ايجاد انتر فرانس ميكند .
در مواقعي كه عوامل ميكروبي ثانوي مثل E . Coil و استافيلو كوكها و
پاستورلاها و كريزاي عفوني در صحنه آماده باشند يك فرم COMPLICATION به
وجود مي آيد كه در چنين شرايطي مصرف آنتي بيوتيك هاي وسيع الطيف در تخفيف
اين COMPLICATION رل اساسي خواهند داشت و بايد به موقع در گله هاي مادر
مصرف شوند تا حدت و شدت سندرم SHS به حد اقل خود تقليل يابد و ضايعات
بيماري كم شود .
در اين بيماري انتقال آنتي بادي مادر به جوجه ها وجود دارد ولي هنوز انتقال ويروس به صورت VERTICAL روشن نشده است .
نشانيهاي سندرم
نشانيهاي بيماري به تدريج و به ترتيب در طيور مادر گوشتي و طيور تخمگذار به شرح زير ديده مي شود :
خواب آلودگي و بي حركتي جوجه ها
بي اشتهايي مطلق و بروزعلائم تنفسي
تورم شديد پلكها و اشك آلود بودن چشمها
چشمهاي چيني شكل
جراحات در روي زبان و حلق و سوراخهاي بيني و دهان و خونريزي در سقف دهان
نقصان تخم مرغ به مقدار 5 تا 30 درصد و كوچك شدن اندازه تخم مرغها
جراحات چشمي مخصوصا در مواقعي كه با عامل كريزاي عفوني و ساير ميكروبها تو ام باشد .
كم شدن درجه جوجه درآوري
در مواقعي كه بيماري پيشرفته باشد ضايعات و اختلالات عصبي مانند بيماري نيو كاسل در گله ديده مي شود .
سرانجام مرگ و مير به ميزان 5/0 تا 10 درصد مشاهده مي شود .
تشخيص سندرم
تشخيص سندرم سر باد كرده ويروس معمولا بر مبناي علايم درمانگاهي ، نوع
طيور و پيشرفت بيماري و ضايعات كه به وجود مي آورد مشخص مي شود .
تشخيص سرولوژيكي
روشهاي اليز وايمونو فلورسانس
تشخيص تفريقي سندرم
ممكن است اين سندرم با بيماريهاي نيو كاسل و برونشيت عفوني طيور ،
كريزاي عفوني ، لارنگو تراكئيد عفوني و پاستورلوز طيور اشتباه شود .
در بيماري نيو كاسل علائم و ضايعات شديد عصبي ديده مي شود .
در بيماري برونشيت عفوني تخم مرغ هاي بدشكل و چروكيده با سفيده پخش شده
وجود دارد . در بيماري كريزاي عفوني ترشحات بيني خيلي زياد و طيور مبتلا
داراي حركت مي باشند ولي در SHS حركت وجود ندارد .
در بيماري لارنگو تراكئيت عفوني جراحات بيشتر در داخل تراشه يا ناي و حلق ديده مي شود .
درمان در سندرم
در شكل كامل و نهايي سندرم سر باد كرده ويروسي طيور مخصوصا در مواقعي
كه بيماري با عوامل ثانويه ميكروبي مانند اشيرشياكلي ، كريزاي عفوني ،
پاستورلاها ، مايكو پلاسماها و عوامل ويروسي مهم دستگاه تنفس مخصوصا
برونشيت عفوني همراه باشد يك نوع Complication در اين بيماري به وجود مي
آيد كه بايد از آنتي بيوتيكهاي وسيع الطيف به مدت چهار تا پنج روز در آب
آشاميدني استفاده نمود و تظاهرات و ضايعات سندرم SHS به حد اقل ممكن
تقليل داد .
6 تا 8 هفته بعد از قطع آنتي بيوتيكها مجددا بيماري عود نموده و ظاهر
مي شود و به همين جهت است كه بايد در مصرف آنتي بيوتيكها نهايت دقت و
هوشياري و احتياط را مبذول داشت .
پيشگيري و كنترل سندرم
رعايت اصول بهداشت و قرنطينه از اساسي ترين عوامل پيشگيري و كنترل
بيماري محسوب مي شود . گله مادري كه آلوده است بايد قبل از اينكه عوامل
ميكروبي و ويروسي ديگر فرصت پيدا كنند ازآنتي بيوتيكهاي وسيع الطيف استفاده
شود .در حال حاظر دو نوع واكسن زنده وكشته روغني به ترتيب با ويروسها TRT
و SHS براي طيور تهيه شده است واكسن زنده اي كه با ويروس TRT تهيه
گرديده است در پولتهاي مادر گوشتي و تخمگذار و پولتهاي تخمگذار تجارتي در
سن 10 هفتگي به عنوان واكسن اوليه يا به صورت اسپري يا آب آشاميدني مصرف
مي كنند و در صورت لزوم ميتوان از همين واكسن به عنوان راپل در دومين
واكسيناسيون نيز در سن14 – 16 هفتگي در آب آشاميدني استفاده نمود .
واكسن TRT را در جوجه هاي گوشتي به خاطر انتر فرانسي كه با ويروس
برونشيت عفوني مخصوصا واكسن برونشيت عفوني كه با واريانت ها تهيه شده باشد
ايجاد مي كنند نبايد تو اما مصرف گردد .
واكسن كشته روغني SHS كه با ويروس SHS تهيه گرديده است بيشتر در
سن 20 تا 22 هفتگي يعني دو هفته پيش ازشروع تخمگذاري در پولتهاي تخمگذار
ومادر هاي گوشتي مصرف مي گردد . در حال حاضر چهار نوع واكسن كشته روغني
SHS به نامهاي منووالان ( SHS Vaccine ) بي والان ( ND vacc + SHS
Vacc ) تري والان ( ND Vacc + IB Vacc + SHS Vacc ) وواكسن چهار تايي (
ND Vacc + IB Vacc + EDS Vacc + SHS Vacc ) وجود دارد .
اگر روزي تهديدت کردند --- بدان در برابرت ناتوانند
اگر روزي خيانت ديدي --- بدان قيمتت بالاست
اگر روزي ترکت کردند --- بدان با تو بودن لياقت ميخواد
از کساني که از من متنفرند ممنونم --- آنان مرا قوي تر ميکنند
